Doula (doğum destekçisi/doğum koçu) kimdir?

christiandoula.webs.com

İlk yazıma DONA International'ın "Doula" tanımlamasıyla başlamayı uygun gördüm. Türkiye için yeni bir kavram ve "ebe"yle çok karıştırılıyor/karşılaştırılıyor. O yüzden sıfırdan başlayalım dedim :)

“Doula” kelimesi Eski Yunanca’da “hizmet eden kadın” anlamına gelir. Günümüzde ise, doğumdan önce, doğum sırasında ve sonrasında, anneye sürekli fiziksel, duygusal ve bilgisel destek sağlayan eğitimli profesyoneller için kullanılıyor.

Türkiye’de daha çok doğum koçu diye bilinse de, “koçluk” kavramı  hem kulağa hoş gelmiyor hem de bir doulanın görevini yansıtmıyor. “Koç” deyince benim aklıma sürekli komut veren, “haydi nefes al, olmadı yapamıyorsun, ıkın, iyice ıkın” diye anneye bağıran (hoş bazı hastanelerdeki durum bundan farklı değil), babaya “çekil sen yapamıyorsun” diye çemkiren Fatih Terim kılıklı biri geliyor J. Bana en sıcak gelen tanım “doğum destekçisi”. DONA’nın tanımlamasına geri dönersek:

Araştırmalara göre, doulaların katıldığı doğumlar daha kısa ve daha az komplikasyonlu olmakla beraber, bebekler daha sağlıklı ve daha kolay emer durumda oluyorlar.

Peki bu doulalar neler yaparlar? 

Doğum Doulası (Birth Doula):

• ·    Doğumun, annenin hayatı boyunca hatırlayacağı çok önemli bir tecrübe olduğunun farkındadır. (Burada şahsi görüşümü belirtmek istiyorum. Bence doğum şekli ne olursa olsun, annenin doğumuyla barışık olması ve hem hamileliğinde hem de doğumunda güzel hatıralar biriktirmiş olması öncelikli olmalı. Doğum belki birkaç saatlik bir olay ama hayat boyu hatırlanıyor, konuşuluyor, anlatılıyor. O yüzden etrafınızdaki gebelerle ve annelerle konuşurken, onlara sorular sorarken lütfen çok dikkatli olun. Onları kırmayın olur mu? J. Bu konuyla ilgili daha detaylı yazmak ve tartışmak istiyorum ileride.)
• 
  
•       Doğumun fizyolojisini ve doğum sırasında kadının duygusal ihtiyaçlarını bilir. (Doğum destekçisi, doğumun fizyolojisi hakkında kapsamlı eğitim alır. Fakat, bu konuda sorumluluk almaz. Yani, anneyi muayene etmez, sağlıkla ilgili bir konuda yönlendirme yapmaz. Bu tamamen doktorun veya ebenin işidir.
• 
  
•         Anneye doğum planını hazırlaması ve gerçekleştirmesi için yardım eder. (Gene yorum yapmadan geçemeyeceğim J. Doğum ve plan kelimelerini bağdaştıramıyorum ben. Doğum doğaldır ve planlanamaz, daha doğrusu planlanmamalıdır. Bunun yerine doğum tercihleri demeyi tercih ediyorum. Bununla ilgili de detaylı yazı yazacağım.

•            Tüm doğum süreci boyunca annenin yanında olur. (Doktor ve ebeden en önemli farklı belki de bu. Hastane çalışanları sürekli anneyle ilgilenemez çünkü yapması gereken işler, ilgilenmesi gereken başka gebeler/hastalar vardır.)

•         Anneye duygusal destek, fiziksel olarak rahatlatma ve objektif bir bakış açısı sağlar. Ayrıca, annenin bilinçli bir şekilde karar verebilmesi için, ona ihtiyacı olan bilgiyi edinmesinde yardımcı olur. (Doğum destekçisi, kendi inandığı doğruyu empoze etmez, etmemelidir. Objektif bilgiyi ve kaynağını sunup, kararı anneye bırakmalıdır. Ve kararı ne olursa olsun, anneyi desteklemelidir.)
• 
  
•            Anne, eşi ve hastane personeli arasındaki iletişimi sağlar. (Bu annenin yerine kararlar alıp, annenin adına konuşmak değildir.)

•       Babanın da istediği sürece olaya dahil olmasına izin verir. (Yani, babanın yerine geçmez, geçmeye çalışmaz. Tam tersi, babayı da destekler ve rahatlatır. Yeri geldiğinde yönlendirir. Böylece babanın üzerindeki yük ve stres azalır, eşine daha rahat destek verebilir.)

Ayrıca, araştırmalar gösteriyor ki, postpartum (doğum sonrası) doula, ailenin bebekle gelen yeni hayata adapte olmasını kolaylaştırıyor, anne ve babanın kendine güvenini arttırıyor ve doğum sonrası depresyon riskini azaltıyor.

Postpartum (Doğum sonrası) Doula:

•      Dördüncü trimester da denilen doğum sonrası dönemle ilgili eğitim, refakat ve önyargısız destek teklif eder.
•         Yenidoğan bakımı, aile düzenlemesi, yemek hazırlama ve hafif ev işlerinde yardımcı olur.
•   Yeni ebeveynlere bebek beslenmesi, doğum sonrası duygusal ve fiziksel toparlanma, bebeği sakinleştirme ve zorluklarıyla başa çıkma konularında kanıta dayalı bilgi teklif eder ve gerektiğinde uygun yönlendirmeler yapar.

Not: Çeviri çok başarılı olmayabilir. Önerileriniz varsa yorum kısmına yazabilirsiniz. Hatta çok sevinirim :)

*DONA, en eski, en büyük ve en saygın doula birliği. Ayrıca, 20'den fazla ülkede faaliyet gösteren, kendilerini doula eğitmeye/yetiştirmeye adamış uluslararası bir organizasyon.