DOULA ANNE: Doğumdaki müdahaleler - 1

Annem üçüncü doğumunu 10 gün gecikmeden dolayı suni sancıyla gerçekleştirmişti ve anlata anlata! bitiremiyordu. Ben de suni sancı almaktan deli gibi korkuyordum. Kısmete bakın, kızım da dayısı gibi gecikince tabii ki suni sancı teklif edildi. Ben de korkudan hastaneden kaçtım, "kocam yok yanımda bir eve gideyim" filan diyerek :). Doula eğitiminde de bu konuyu araştırmak bana düştü, kaderin cilvesi. İşte bilgi korkunun panzehiridir deniyor ya, okudukça öğrendim, öğrendikçe artık korkulacak bir şey olmadığını düşünüyorum. Rutin müdahalelere karşıyım tabi ama bütün bu müdahaleleri öcü gibi de görmemek lazım. Gerçekten gerektiğinde uygulandığında hepsi hayat kurtarıcı ve de sezaryene bir alternatif. O yüzden hem eksilerini hem artılarını hem de alternatiflerini iyi değerlendirelim.

SUNİ SANCI (İndüksiyon)

Nedir, ne zaman ve ne amaçla yapılır?

Doğum kasılmalarını başlatmak veya var olan kasılmaları desteklemek amacıyla damar yoluyla sentetik oksitosin (pitocin) verilmesi işlemi suni sancı olarak adlandırılır. İngilizce’de “Induction by oxytosin” diye geçer. Doğumun yapay olarak başlatılması doğum eyleminin indüksiyonu olarak adlandırılır. İndüksiyonda en yaygın kullanılan yöntem suni sancıdır. İnduksiyon, gebeliğin devamı anne hayatı ve/veya bebeğin hayatı açısından sakıncalı olduğu her durumda uygulanır. Anne adayının hayatını kurtarmak amacına yönelik olarak en sık preeklampside, bebek için ise en sık miad geçmesinde kullanılır. Onun dışında annenin su kesesi patlamış ve 24 saati geçmişse, , plasentada yetmezlik ve rahim içi gelişme geriliğinde, amniyo sıvısının azalması durumunda, doğum kasılmaları zayıf, düzensiz veya kesilmişse doğumu hızlandırmak için gibi durumlarda da kullanılır. Artısı/faydası hayat kurtarması ve sezaryeni önlemesidir.

Komplikasyon ve Riskleri nedir? Başka ne gibi müdahaleler gereklidir?

Suni sancıyla doğumu başlatmak için vajinal doğumun mümkün olması (yani plasenta previa, yan geliş gibi durumlar olmamalı) ve rahim ağzının hazır olması gerekir. Rahimağzı bir takım değerlendirmeler yapılarak (Bishop puanlaması) doktor tarafından hazır olup olmadığına karar verilir. Eğer değilse, rahimağzına vajinal yolla prostaglandin içerikli bazı ilaçlar uygulanır. Suni sancının doğal sancılardan daha sık ve şiddetli olması ve yapay oksitosin dolayısıyla endorfin salgısının azalması epidural isteme ihtimalini arttırır. Başlamadan önce gebeyi EFM denen monitöre bağlayıp tüm süreç boyunca gerek rahim kasılmalarını gerekse bebek kalp atışlarını takip etmek gerekir. İki saatte bir rahimağzı kontrolü yapılır. Vakum/forseps ihtiyacı artar. İlerleme olmazsa genellikle sezaryen kararı verilir. Başarısız indüksiyon sonucu sezaryen, fetal distres gelişmesi (bebeğin sıkıntıya girmesi), hiperstimulasyon (aşırı uyarılma) sonucu uterüs rüptürü (rahim yırtılması) veya bebeğin ölümü, doğum sonrası kanama gibi riskleri vardır.

Alternatifleri nelerdir? Diğer indüksiyon yöntemleri…

Ağızdan veya vajinal prostaglandin uygulaması (rahimağzının olgunlaşması ve kasılmaları başlaması için), zarların vajinal muayene sırasında parmakla sıyırılması (sweeping/streeping the membranes), su kesesinin açılması ve parmak ucuyla meme başı uyarılması da yöntemler arasındadır.

Bir de el ve ayakta bazı akupuntur bölgelerine basınç uygulamak, acupressure denen bir yöntem var. Eğer suyunuz gelip kasılmalarınız yoksa, doktorunuz 24 saat içerisinde doğumun gerçekleşmesini isteyecek. Ya da 41. haftanın sonunda doktorunuz daha fazla beklemek istemeyebilir. Bu tip durumlarda, sunci sancıdan önce bu basınç noktalarını deneyebilirsiniz. (Lütfen zamanı gelmediyse bu noktalara bası yapmayın.) Ayrıca, uzun yürüyüşler, pilates topunda oturup kalçayı hareket ettirmek, ve cinsel birleşme (suyunuz gelmişse denemeyin!) tavsiye edilmektedir. Lamaze'nin de önerdiği akupunktur noktaları ise şöyle:

1- Hoku noktası: Başparmakla işaret parmağı arasındaki etli kısmın V şeklindeki kıkırdak kısmı